. . . . پیامبران الهی . . . .

داستان حضرت نوح علیه السلام

ازویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نوح(به عبری: נוֹחַ) یکی از شخصیت‌های اصلی ادیان ابراهیمی است که داستان او در تورات، انجیل و همچنین قرآن ذکر شده‌است.

درکتاب پیدایش که یکی از کتاب‌های اصلی تورات و انجیل است، از او به عنوان فرزند لمک،نهمین نسل از نسب آدم، نخستین کشاورز و پرورش دهنده تاکستان یاد شده‌است.

طبق نقل‌های تورات، هنگامی که یَهُوه (خدای یهود) از فساد و تباهی فرزندان آدم به خشم آمدو تصمیم به نابودی آن‌ها با برپا داشتن طوفانی به طول چهل روز و چهل شب نمود، نوح به‌خاطرپرهیزکار بودنش، مورد عفو او قرار گرفت و خداوند به او امر نمود تا یک کشتی بزرگ بناکند و همسرش، فرزندانش (سام، حام و یافث) و همسران آن‌ها و از هر حیوان، یک جفت نرو ماده را با خود ببرد تا از طوفان در امان باشند. کتاب مقدس مسیحیان و یهودیان، نسلانسان‌های جهان را از سه فرزند او سام، حام و یافث می‌داند.

نوحدر دین اسلام دارای اهمیت زیادی بوده و اولین پیامبر اولوالعزم است.

نوح در تورات

نفرین حام

داستان نوح در فصل‌های ۶ تا ۹ کتاب آفرینش ذکر شده‌است. نوح در سال پانصدم زندگی خود سه پسربه نام‌های سام، حام و یافث داشت. در سال ششصدم خداوند که از گمراهی نسل آدمی اندوهگینشده بود، تصمیم به نابودی تمام آن‌ها گرفت و لیکن به نوح که مرد درستکاری بود، دستورداد که کشتی بزرگی بسازد تا نسل تمامی موجودات بعد از طوفان ادامه پیدا کند.

درتورات آمده‌است که پس از طوفان او اولین مردی بود که قدم بر روی زمین گذاشت و تاکستان بزرگی ایجاد کرد و شراب نوشید. حام فرزند نوح برهنگی پدر خود را دید و این اتفاق رابرای برادران خود نیز بازگو کرد و در نتیجه نوح او را نفرین (نفرین حام) کرده و زمیناو را به سام داد.

نوح سیصد و پنجاه سال بعد از طوفان در سن نهصد و پنجاه سالگی درگذشت و سن او بیشترین سنی است که در تورات و انجیل برای یک انسان ذکر شده‌است.

دیدگاه یهودیان

دربین علمای یهودی در مورد درستکار بودن نوح اختلافاتی وجود دارد. در تورات ذکر شده‌استکه او درستکاری در میان نسل خود» بود و از این رو بعضی عقیده دارند درستکاری او نسبی بوده و تنها در زمان مردم خود که همگی گمراه بودند فردی درستکار محسوب می‌شود، و لیکن در مقایسه با زمان ابراهیم او فردی درستکار محسوب نمی‌گردد.

آنان همچنین اشاره می‌کنند که نوح برای کسانی که قرار بود در زمان طوفان قربانی گردند، دست به دعا برنمی‌دارد، در حالی که ابراهیم برای مردم قوم لوط قبل از عذاب دعا می‌کند؛ولیکن در داستان تورات، نوح هیچ سخنی نمی‌گوید و فرمان‌های خدا را مو به مو اجرا می‌کند.

امابعضی دیگر از دانشمندان یهودی اعتقاد دارند که این مسئله که ساخت کشتی ۱۲۰ سال به درازاکشیده‌است، نشان دهنده تلاش نوح برای دادن مهلت بیشتر به گناهکاران است.

سفررازیل هاملخ

سِفررازیل هاملخ (רזיאל המלאך) (کتابرازیل فرشته) مجموعه‌ای از نوشتارهای کابالایی است که از چندین بخش مجزا تشکیل شده‌است.۱) کتاب هاملبوش ۲) رازیل بزرگ ۳) کتاب اسرار یا کتاب نوح. در افسانه‌ها در مورد اینکتاب گفته می‌شود که محتوای آن توسط فرشته رازیل به آدم داده شد و نیز در زمان ساختکشتی فرشته رازیل به نوح کمک کرده‌است.

دیدگاه مسیحیان

درانجیل پطروس از نوح به عنوان پیامبر درستکار یاد شده‌است. در کتاب لوقا، از طوفان نوحبه عنوان مثالی برای روز قیامت ذکر شده‌است که همانند آن طوفان، در قیامت زمان نابودی گناهکاران رخ می‌دهد. در کتاب دیگری از پیتر از کشتی نوح همانند باپتیسم یاد شده‌استکه همان گونه که باپتیسم انسان‌ها را نجات می‌دهد، کشتی نوح نیز انسان‌ها را نجات داد.در قرون بعد از عیسی، نوشته‌های مسیحی، کشتی نوح را همانند کلیسا دانسته‌اند که همانگونه که کلیسا مردم را به رستگاری می‌رساند، کشتی نوح نیز مردم را به رستگاری رهنمونمی‌کند. در مسیحیت قرون وسطی معمولاً از سه پسر نوح (سام، حام و یافث) به عنوان پدرانسه قاره شناخته شده (سام/آسیا، حام/آفریقا و یافث/اروپا) یاد می‌شد. در قرن ۱۸ و۱۹ معمولاً از نفرین ذکر شده در تورات در مورد حام (نفرین حام) به عنوان دلیلی برایمقبول بودن برده داری سیاهپوستان آفریقایی یاد می‌گردید.

دیدگاه مسلمانان

نوح یکی از مهم‌ترین پیامبران قرآن بوده و یکی از پیامبران اولوالعزم است. در قرآن ۴۳ بارنام نوح ذکر شده‌است که نشان دهنده اهمیت داستان او از دیدگاه قرآن است. همچنین سوره‌ایدر قرآن به نام او (سوره نوح) وجود دارد. داستان قرآن همانند داستان تورات از تلاش نوح برای هدایت قوم خود و نافرمانی آنان است؛ ولیکن در قرآن نامی از سه پسر نوح (سام،حام و یافث) برده نشده‌است و تنها به داستان یکی از پسران نوح بدون ذکر نام که از فرمانپدر سرپیچی کرده و به هلاکت می‌رسد، اشاره می‌شود.

نوحدر قرآن دارای القاب مختلفی از جمله رسول امین» (پیامبر امین) و عبداً شکوراً» (بنده سپاسگزار) است. همچنین در سوره آل عمران ذکر شده‌است که ان الله اصطفی آدم و نوحاو آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین» که بیانگر آن است که خداوند خاندان آدم، نوح،ابراهیم و عمران را بر جهانیان برتری داده‌است. هم چنین در قرآن ذکر شده (سوره ۶۶ آیه۱۰) که همسران نوح و لوط با این که در نکاح پیامبرانی درستکار بودند، به آن‌ها خیانت کرده و از یاران دوزخ شدند. مفسران نام همسر نوح را والِعه یا واعِله ذکر کرده‌اند.

درداستان قرآن اشاره شده‌است که نوح تلاش زیادی برای هدایت کردن قوم خود به پرستش خدای یکتا کرد، ولی مردمش او را مسخره می‌کردند و او را دروغگو و دیوانه می‌خواندند (سوره۱۱ آیات ۲۷–۳۲، سوره ۵۴ آیه ۹) و حتی او را تهدیدبه سنگسار کردند (سوره ۲۶ آیه ۱۱۶).

خداوندبه او وحی می‌کند که غیر از کسانی که تاکنون ایمان آورده‌اند، هیچ‌کس دیگری ایمان نخواهدآورد (سوره ۱۱ آیه ۳۶) و او به ساخت کشتی سرگرم شد، در حالی که اشراف قوم او وی رامسخره می‌کردند. هنگامی که طوفان فرو فرستاده می‌شود، پسر نوح از فرمان او سرپیچی می‌کندو به کشتی نمی‌آید، نوح از خداوند درخواست شفاعت برای او می‌کند، ولی خدا تأکید می‌کندکه پسر او از کافران است و باید نابود گردد. نوح در مقابل فرمان خدا تسلیم می‌گرددو پسر او از بین می‌رود.

دربارهٔ محل دفن نوح، چند روایت وجود دارد:

قریه ثمانین نزدیک کوه جودی در موصل

نخجوان

کوهبوذ در هند

مکه: بین زمزم و رکن و مقام

کوفه

کرک بعلبک لبنان:

درآرامگاهی که منسوب به نوح و فرزندش دانسته شده‌است.

مغاره قدس، در کنار قبر آدم و سام و ابراهیم و اسحاق و یعقوب

نوح در قرآن

طی۱۲۰ آیه سرگذشت نوح و برخورد او با قومش در قرآن نوشته شده‌است. بتان زمان نوح عبارتنداز:

ود،سواع، یعوق، نسر و نعوث (ایه۲۲نوح)

سرانجام روز موعود فرا رسید و نوح با پیروان صدیقش همراه با تعداد برگزیده‌ای از حیوانات بر کشتی‌سوار شدند به فرمان خداوند از آسمان باران می‌آغازد و از زمین آب تنوره می‌کندآنقدر ادامه می‌یابد تا کشتی بر آب سوار می‌شود و تمام منطقه یا جهان را آب فرا می‌گیردفرزند نوح بر بلندی می‌رود و از پدر گریزان اما او و دیگران در آب غرق می‌شوند سر انجامپس از گذشت ایامی به فرمان خداوند باران قطع می‌گردد و آبها به زمین فرومی‌روند کشتی نوح بر دامنه کوه جودی (آرارات فعلی) می‌نشیند و نوح و پیروانش از کشتی خارج و زندگی جدیدی را آغاز می‌کنند.

فرزندان

نوحدر سن ۵۰۰ سالگی دارای سه فرزند پسر، به نام‌های سام، حام و یافث» بود؛ که هریک بنیان‌گذاراقوام و نژادهای مختلف در سراسر جهان می‌گردند سام جد همه پیامبران بعدی‌است. سام،حام و یافث از حادثه طوفان بزرگ نوح نجات یافتند. بازماندگان انسانی از این سه پسرهستند. همه همراهان نوح به جز این سه پسر عقیم و نازا ماندند. نوح پسر دیگری به نام یام داشت که همراه گمراهان در طوفان قربانی شد.

شباهت افسانه گیلگمش با زندگی نوح

گیلگمش شخصیتی افسانه ای در فرهنگ سومری است که بعدها به فرهنگ آشوری و بابلی نیز نفوذ کرداین افسانه اولین بار در حدود ۲۴۰۰ سال پیش از میلاد (بیش از ۴۴۰۰ سال پیش) نوشته شدهو در این داستان شخصیتی به نام اوتنپیشتیم وجود دارد که داستان او شباهت انکار ناپذیریبا داستان نوح دارد.

داستان از این قرار است که گیلگمش پس از مرگ انکیدو و رویارویی با واقعیت مرگ، در پی او رفتتا راز جاودانگی را از او بپرسد. معنی واژگانی نام اوتنپیشتیم او که زندگی را یافت»است.

اینشخصیت اسطوره‌ای گیلگمش، از سوی اآ (انکی)، یکی از خدایان سومری، فرمان یافت تا یککشتی بزرگ بسازد. او سپس فرمان یافت همسر و فرزندانش، استادکاران روستا و همچنین نوزادحیوانات را به همراه دانه‌های گیاهان به کشتی ببرد. توفانی برخاست و همه موجودات زنده را نابود نمود مگر کشتی نشینان را.

پساز ۱۲ روز اوتنپیشتیم پنجره کشتی را گشود تا نظری به اطراف بیفکند و چشمش به برآمدگیکوه نیسیر افتاد. کشتی را ۷ روز متوقف کرد و پس از این هفت روز کبوتری را به پروازدرآورد. کبوتر رفت و جز آب چیزی ندید و برگشت. بار دوم پرستویی را فرستاد اما او نیزبرگشت. سرانجام کلاغی را فرستاد اما کلاغ برنگشت.

اوتنپیشتیم تمام حیوانات را آزاد کرد. خدایان از اینکه او نژاد انسان را نجات داد خوشحال شده واو را و همسرش را جاویدان نمودند.

منبع : اینجا